1 عدد تمبر یوهان گوتفرید هردر - فیلسوف ، شاعر و نویسنده - جمهوری فدرال آلمان 1994

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

پرش به: ناوبری، جستجو

یوهان گوتفرید هردر
یوهان گوتفرید هردر
زادروز	۲۵ اوت ۱۷۴۴ مورونگن، آلمان
درگذشت	۱۸ دسامبر ۱۸۰۳ (۵۹ سالگی)
پیشه	فیلسوف متأله، شاعر، ادیب، زبان‌شناس و منتقد ادبی
آثار	ایده‌هایی دربارۀ فلسفۀ تاریخ بشر؛ درباره منشاء زبان؛ نامه‌هایی برای ارتقای بشریت؛ سرودهای عامیانه؛ یادداشت‌هایی دربارهٔ پارسه؛ یادداشت‌هایی بر مطالعات خداشناسی و ...
شریک زندگی	ماریا کارولینه فلاخلند

یوهان گوتفرید فون هردر (به آلمانی: Johann Gottfried von Herder) (زادهٔ ۲۵ اوت ۱۷۴۴ میلادی در مورونگن، آلمان - وفات ۱۸ دسامبر ۱۸۰۳ میلادی در وایمار، آلمان) فیلسوف، زبان‌شناس، شاعر، منتقد ادبی، از دانشمندان تأثیرگذار عصر روشنگری و از نظریه‌پردازان بزرگ قرن هجدهم اروپا در حوزهٔ زبان، تاریخ و فرهنگ است.

زندگی

یوهان گوتفرید فون هردر در روز ۲۵ اوت ۱۷۴۴ در شهر مورونگن در پروس شرقی در خانواده‌ای فقیر چشم به دنیا گشود. پس از طی تحصیلات مقدماتی، در سال ۱۷۶۲ در آستانهٔ ۱۸ سالگی وارد دانشگاه محلی کونیگزبرگ (Königsberg) شد و ضمن آشنایی با امانوئل کانت، استاد کرسی درس فلسفه و تاریخ، در کلاس وی حضور یافت. در سال ۱۷۶۴ با یوهان گئورگ هامان (۱۷۳۰-۱۷۸۸) فیلسوف آلمانی آشنا گشت؛ این آشنایی منشاء تحولات عمیقی در زندگی هردر شد، چنان که رابطهٔ آن دو با نامه‌نگاری‌های فلسفی و عاطفی، تا پایان زندگی هامان در سال ۱۷۸۸ ادامه داشت. هردر مدتی به توصیهٔ هامان به شهر ریگا (Riga) در روسیهٔ آن روز رفت و در کلیسای مرکزی شهر به تدریس و وعظ در دو حوزهٔ فلسفهٔ دین و نقد ادبی پرداخت.^[۱] سپس در سال ۱۷۶۹ از راه دریا، ابتدا به بندر نانت در فرانسه و از آنجا به پاریس و استراسبورگ رفت و کار نویسندگی را با جدیت ادامه داد؛ «روزنامهٔ سفر من در سال ۱۷۶۹» حاصل نگاشته‌های این سفر است. در خلال این ایام با یوهان ولفگانگ گوته ملاقات کرد و تأثیر بسیار ژرفی بر اندیشه و علائق گوتهٔ جوان برجای گذاشت. در سال ۱۷۷۳ با ماریا کارولینه فلاخلند ازدواج کرد که حاصل این ازدواج هفت فرزند بود. همسر هردر از او حمایت و نوشته‌هایش را ویرایش می‌کرد.^[۲] در سال ۱۷۷۶ به وایمار بازگشت و به واسطهٔ گوته به سرپرستی روحانیان لوتری ^[۳] و منصب ناظر عالی هنرهای نمایشی ^[۴] در آن شهر برگزیده شد که تا پایان عمر وی ادامه داشت.
او در ۱۸ دسامبر ۱۸۰۳ میلادی بر اثر بیماری صفراوی درگذشت و در کلیسای مرکزی شهر وایمار به خاک سپرده شد.^[۵]

آثار

از مجموعه آثار ۴۵ جلدی هردر، غالب آنها در طول حیات وی، یعنی میانهٔ سال‌های ۱۷۴۴ تا ۱۸۰۳ در آلمان به چاپ رسید و برخی نیز بعد از مرگ او انتشار یافت. از آثار برجستهٔ او به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

• درباره منشاء زبان (۱۷۷۲)
• تاریخ فلسفه‌ای دیگر برای پرورش بشریت (۱۷۷۴)
• سرودهای عامیانه (۱۷۷۹)
• ایده‌هایی دربارهٔ فلسفهٔ تاریخ بشریت (۱۷۹۱ - ۱۷۸۴)
• نامه‌هایی برای ارتقای بشریت (۱۷۹۷- ۱۷۹۴)
• یادداشت‌هایی دربارهٔ پارسه (۱۷۹۸) (نگاهی به معماری، تاریخ و دین ایرانی)
• یادداشت‌هایی بر مطالعات خداشناسی (۸۱-۱۷۸۰)
• بارالها! چند سخن دارم (۱۷۸۷)
• فرانقدی بر «نقد عقل محض» (از کانت) (۱۷۹۹)
• روزنامهٔ سفر من در سال ۱۷۶۹ (انتشار در ۱۸۴۶)