واگنر در سال ۱۸۷۱

ویلهلم ریشارد واگنر^[۱] (به آلمانی: Wilhelm Richard Wagner) (زادهٔ ۲۲ مه ۱۸۱۳ – درگذشتهٔ ۱۳ فوریه ۱۸۸۳) آهنگ‌ساز، رهبر ارکستر، نظریه‌پرداز موسیقی و مقاله‌نویس آلمانی بود. شهرت او بیشتر بخاطر اپراهای او است. در دنیای موسیقی کلاسیک از وی به عنوان ادامه دهنده راه لودویگ ون بتهوون یاد می‌کنند.^[۲]

نوآوری‌های واگنر در زمینه موسیقی کلاسیک اروپائی تأثیر زیادی بر آهنگسازان بعد از او داشت. او در آثار خود گام کروماتیک و فواصل نامطبوع را بکار می‌برد و از این نظر پیشگام موسیقی مدرن اروپا است. استفاده از نغمه معرف پس از او بسیار رایج شد و بر موسیقی فیلم در سده بیستم اثر گذاشت.

دوره اپراهای حلقه نیبلونگ از مهم‌ترین کارهای او است. او تا مدت‌ها با یکی از بزرگترین هم عصرانش فردریش نیچه فیلسوف شهیر آلمانی روابطی بسیار دوستانه داشت اما پس از چندی این روابط به کدورت انجامید.

زندگی‌نامه

سال‌های آغازین[ویرایش]

محل تولد واگنر

ریشارد واگنر در ۲۲ مه ۱۸۱۳ در شهر لایپزیگ و در محله یهودیان به دنیا آمد. او فرزند نهم کارمند اداره پلیس، کارل فردریش واگنر و دختر نانوایی به نام یوهانا روزین (نی پیتز) بود. شش ماه پس از تولد واگنر، پدرش کارل بر اثر ابتلا به بیماری تیفوس درگذشت. پس از آن یوهانا با دوست کارل، لودویگ گییر که خود بازیگر و نمایش‌نامه‌نویس بود زندگی مشترکی را آغاز کرد. آن دو احتمالاً در اوت ۱۸۱۴ ازدواج کردند. اگرچه هیچ سندی از این ازدواج در ثبت کلیسای لایپزیگ یافت نشده است. یوهانا و خانواده‌اش در محل اقامت لودویگ در درسدن سکنی گزیدند. واگنر تا ۱۴ سالگی با نام ویلهلم ریشارد واگنر شناخته می‌شد. او احتمالاً فکر می‌کرد که گییر پدر واقعیش است.

علاقه گییر به تئاتر به پسر خوانده‌اش منتقل شد و واگنر در اجراهای او شرکت کرد. واگنر در خودزندگی‌نامه‌اش به یاد می‌آورد که یکبار نقش فرشته‌ای را بازی کرده بوده است. در اواخر ۱۸۲۰ در مدرسه پاستور وتزل در نزدیکی درسدن ثبت‌نام شد. جایی که نخستین آموزش‌هاش پیانویش را نزد معلم لاتین خود دریافت کرد. او در نواختن صحیح گام مشکل داشت و ترجیح می‌داد پیش‌نواهای تئاتر را با شنیدن بیاموزد. پس از مرگ گییر در ۱۸۲۱ ریشارد با هزینه برادر پدر خوانده‌اش به مدرسه شبانه‌روزی Kreuzschule فرستاده شد. در نه سالگی اجرایی زنده از اپرای در فرایشوتز از کارل ماریا فون وبر را به رهبری خود وبر دید و به شدت تحت تأثیر عناصر گوتیک آن قرار گرفت.

یهودستیزی

ریشارد واگنر در نوشته‌های خود عقاید یهودستیزانه ابراز کرده‌است. او گفته بود که آهنگ‌سازان یهودی‌تبار مانند فلیکس مندلسون بارتولدی، از «خلاقیت بدیع و اصیل» محروم هستند. ریشارد واگنر آهنگساز محبوب رژیم نازی (۱۹۳۳ – ۱۹۴۵) در آلمان نازی بود. آدولف هیتلر و سران رژیم نازی به موسیقی او عشق می‌ورزیدند.^[۳] با این حال عقاید یهودستیزانه‌ای که او در برخی نوشته‌های خود ابراز کرده، موجب شده اجرای بسیاری از آثار او با حاشیه‌های فراوان همراه شود.^[۲]

نمایشگاه صداهای خاموش شده

در سال ۲۰۱۲ برگزاری نمایشگاه «صداهای خاموش شده» یکی از نشانه‌های تلاش بازماندگان خانواده واگنر برای مقابله با چهره یهودستیز این آهنگساز بود که در این نمایشگاه نام و سرگذشت موسیقدانانی بر روی صفحه‌های فلزی حک شده بود که در دوران هولوکاست کشته یا مجبور به فرار شدند.^[۲]

حاشیه‌ها

اجرای اپراهای واگرا با مشکلات متعددی مواجه می‌شوند:

• ۱۰ مه ۲۰۱۳ اپرای تنهویزر در دوسلدورف به خاطر اجرای برخی از صحنه‌ها (به ویژه صحنه‌های تیراندازی) به شدت واقعگرایانه که موجب وارد آمدن فشارهای روحی و جسمی» به برخی از تماشاگران شد.
• در سال ۲۰۱۲ اگنی نیکیتن، خواننده باریتون روسی، در پی یکی از جنجال‌های مربوط به اجرای آثار واگنر مجبور شد از ادامه اجرای نقش اصلی اپرای «هلندی سرگردان» دست بردارد.
• در سال ۲۰۱۲ کنسرت آثار واگنر در دانشگاه تل آویو، به دلیل اینکه ممکن بود احساسات مردم اسرائیل به طور کلی و به ویژه احساسات بازماندگان هولوکاست را جریحه‌دار کند لغو شد.
• در سال ۲۰۰۱ هنگامی که دانیل بارن‌بویم، رهبر ارکستر آرژانتینیـاسرائیلی، یکی از آثار او را در اورشلیم اجرا کرد با اعتراض شدید محافل متعصب یهودی مواجه شد.
• در سال ۲۰۱۲ اپرای ملی ولز اجرایی از «خوانندگان استاد نورنبرگ» را در شهر کاردیف روی صحنه برد، برخی از بازدیدکنندگان آلمانی به کمپانی اجرا کننده اپرا برای گرامی‌داشتن فرهنگ آلمان و اجرای اثری سنتی تبریک گفتند، چرا که به عقیده آنان اجرای این اثر در کشور آلمان به سادگی امکان‌پذیر نیست.^[۲]

آثار

• هلندی سرگردان
• تانهویزر
• لوهنگرین
• تریستان و ایزولده
• خوانندگان استاد نورنبرگ
• حلقه نیبلونگ
• پارسیفال